16 december 2024

ECB trekt mist over toekomstige renteverlagingen

De Europese Centrale Bank (ECB) verlaagde vorige week de rente met 0,25%, maar president Lagarde is minder duidelijk over de toekomst.

De Europese Centrale Bank (ECB) verlaagde vorige week de rente met 0,25%, maar president Lagarde is minder duidelijk over de toekomst.

 

Financiële Markten 
 

  • Financiële markten keken afgelopen week met gemengde gevoelens naar het inflatienieuws uit de VS en de communicatie van de ECB.
  • Die laatste leverde de verwachte renteverlaging van 25 basispunten. Eveneens zoals verwacht stelde ze haar groeiverwachtingen voor 2025 en 2026 lichtjes neerwaarts bij. De inflatie zou in beide jaren rond de 2%-doelstelling moeten uitkomen, met respectievelijk 2,1% en 1,9%. So far so good.
  • Wat echter enigszins tegenviel was de toelichting van voorzitter Lagarde. Zij stelde dat met 100 basispunten renteverlagingen de voorbije maanden al aardige stappen zijn gezet. Ook al omdat de uiteindelijke inflatie evenzeer bóven als ónder de verwachting kan uitkomen. Met andere woorden: wij hebben als ECB al een hele weg richting lagere rente afgelegd en het toekomstplaatje is minder duidelijk dan gemiddeld.
  • Deze opmerkingen stuurden op obligatiemarkten, na een initiële positieve reactie op de renteverlaging, de lange rente hoger. In referentie-land Duitsland per saldo met 13 basispunten afgelopen week.
  • Toch zijn Lagarde’s bedenkingen niet verrassend. Eerder wezen wij er al op dat de prijsdruk in de Europese dienstensector nog steeds flirt met de 4%. Loonstijgingen verliezen momentum, maar moeten dat patroon de komende maanden nog wat aanhouden. En ja, de economische dynamiek is magertjes. Maar een groei van rond de 1% stemt naadloos overeen met wat trendmatig normaal is. Gegeven de krimp van de beroepsbevolking en zwakke toename van de productiviteit.
  • Voor de eurozone kunnen wij een ‘neutraal’ renteniveau inschatten op 2%. Wil de centrale bank dus een monetair beleid voeren dat écht ruim is, en de groei brandstof geeft, dan moet de beleidsrente daaronder. Wat nog minstens vier renteverlagingen impliceert. Financiële markten prijzen er zelfs vijf in.
  • Een dergelijk parcours is volgend jaar zeker niet uitgesloten. Met zelfs de mogelijkheid om op enig moment een iets grotere stap van 50 basispunten te nemen. Afhankelijk van de gezondheid van de economie op dat moment.
  • Maar voorlopig is het logisch dat Lagarde de boot enigszins afhoudt. Beleggers waren de afgelopen tijd af en toe wel héél voortvarend met hun inschatting voor het ECB-beleid. Maar uiteindelijk zal de centrale bank verder over de brug moeten komen.
  • Ook in de VS ging sloot de lange rente de week hoger af (tienjaarsrente +23 basispunten).
  • De CPI-inflatie (consumentenprijzen) voor november kwam netjes uit volgens verwachting uit. Waarbij tegelijkertijd de kern-inflatie nog steeds op 3,3% staat. Opnieuw een illustratie dat de Amerikaanse inflatie hardnekkig trekjes vertoont, maar obligatiemarkten waren hier tevreden mee, opgelucht dat de inflatie alvast niet hoger dan verwacht uitkwam.
  • Minder tevreden waren beleggers met de producentenprijzen (PPI) voor november. Vooral omdat die 0,4% hoger lagen ten opzichte van oktober (verwachting: 0,2%) en vervolgens de lange rente opwaarts stuurden. Over wat dit potentieel betekent voor de Federal Reserve (Fed) komen wij zo dadelijk terug.
  • Aandelenbeurzen ondervonden in ieder geval tegenwind vanuit de rentehoek. De S&P 500 sloot de voorbije handelsdagen 0,6% lager af, de Europe Stoxx 600 0,8%.

 

Macro-economische ontwikkelingen

De (verwachte) cijfers

Verenigde Staten

  • Voor de Fed-beleidsbijeenkomst van komende woensdag is de verwachting dat de beleidsrente een 25 basispunten lager gaat. Ondanks de eerder aangestipte hardnekkigheid in de Amerikaanse inflatie en het vervelende verloop van de producentenprijzen (PPI).
  • Onderliggend bij die laatste prijsbarometer waren er echter signalen dat de consumentenprijzen wel degelijk verder zullen afkoelen, met name gemeten volgens de favoriete PCE-index van de Fed. Dit moet komende vrijdag bevestiging krijgen, ná de Fed-bijeenkomst van overmorgen dus. Maar wellicht zijn de signalen sterk genoeg om de centrale bankiers in afwachting alvast op het neerwaartse rentepad te houden.
  • Naar 2025 toe, is die inschatting moeilijker te maken. Vooral als de Trump-administratie met een beleid komt dat de prijsdruk eerder aanjaagt dan tempert.
  • Alsnog gaan financiële markten uit van twee renteverlagingen in de eerste jaarhelft. Wat een risico inhoudtm beleggers kunnen worden ontgoocheld.
  • Vanuit een aandelenbril bekeken kan dit tot tussentijdse volatiliteit leiden, zonder per saldo echter negatief te moeten zijn. Een bevorderend groeibeleid kan weliswaar de inflatie in stand houden, maar tegelijkertijd doet dat hetzelfde met de bedrijfswinsten. Ter anekdotische illustratie hiervan: de NFIB-index die het vertrouwen meet bij kleinere en middelgrote ondernemingen schoot in november als een raket de hoogte in. Deze ondernemers kijken het economische nieuwe jaar met veel vertrouwen tegemoet.
  • Om het al dan niet terechte karakter hiervan in te schatten, zal de Amerikaanse consument vanzelfsprekend belangrijk zijn. Vandaar ook bijzondere aandacht voor de kleinhandelsverkopen en totale persoonlijke bestedingen over de maand november. We verwachten weer  degelijke cijfers.

 

China

  • Vanochtend kregen we al nieuwe cijfers uit China over de industriële productie en kleinhandelsverkopen. Die bevestigden dat de Chinese economie nog wat meer ondersteuning behoeft. Met name de consumptie viel tegen (+2,8% in november).
  • De komende maanden blijft het uitkijken of er inderdaad méér aankomt. Vanuit politiek Peking kwamen daarvoor alvast hints.

 

Europa

  • Tot slot vermelden wij voor de eurozone nog dat er een reeks vertrouwensindicatoren bij ondernemers en beleggers aankomt (PMI, IFO, ZEW). Waarbij het bij de PMI-aankoopmanagersindices interessant zal zijn om te kijken hoe het de score uit de dienstensector vergaat.  Die dook in oktober onder de kritische grens die groei van krimp onderscheidt.  

 

Belangrijke macro-economische publicaties

Van 16 december tot en met 20 december

Publicatiedag

Regio

Publicatie van

Periode

Consensus

Maandag

China

Industriële productie YoY

Nov

5,3%

 

 

Kleinhandelsverkopen YoY

Nov

4,6%

 

Eurozone

PMI Manufacturing (flash)

Dec

45,0

 

 

PMI Services (flash)

Dec

49,2

 

VS

PMI Manufacturing (flash)

Dec

50,0

 

 

PMI Services (flash)

Dec

56,0

Dinsdag

Duitsland

IFO-index

Dec

85,6

 

 

ZEW-index

Dec

7,0

 

VS

Kleinhandelsverkopen MoM

Nov

0,5%

 

 

Industriële productie MoM

Nov

0,1

Woensdag

VS

Fed-beleidsbijeenkomst

 

 

Donderdag

VS

BBP QoQ (geannualiseerd, finale schatting

3Q24

2,8%

Vrijdag

VS

PCE-inflatie MoM

Nov

0,3%

 

 

PCE kern-inflatie MoM

Nov

0,3%

 

 

Persoonlijke bestedingen MoM

Nov

0,5%

 

 

Persoonlijke inkomens MoM

Nov

0,4%

 


Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot Kempen