9 december 2024

Economie Europa trager, rente vermoedelijk 0,25% lager

Donderdag is er een nieuwe bijeenkomst van de ECB met wellicht een renteverlaging van 25 basispunten ondanks de iets meer sombere economische vooruitzichten.

Donderdag is er een nieuwe bijeenkomst van de ECB met wellicht een renteverlaging van 25 basispunten ondanks de iets meer sombere economische vooruitzichten.

 

Financiële Markten 
 

  • Frankrijk zit in een politieke crisis rond de begroting en overheidsschuld wat herinneringen oproept aan de eurocrisis van 2010-12.  Toch gaat die vergelijking niet (helemaal) op.
     
  • Ten eerste is de reactie van financiële markten gematigd. Niet dat er géén reactie was. Het verschil tussen de Franse en Duitse tienjaarsrente liep begin vorige week op tot 80 basispunten. Twaalf jaar terug was die risico-opslag (spread) echter het dubbele.
     
  • Daarnaast blijft de reactie beperkt tot Frankrijk. Bij die andere usual suspect als het over wankele staatsfinanciën gaat, Italië, blijft de spread stoïcijns.
     
  • Ten derde zit noch de Franse, noch de Europese economie in een recessie ondanks het langzame groeimomentum. In de periode 2011-2013 was er regelmatig krimp zichtbaar.
     
  • Tot slot is er de bewegingsruimte van de ECB. Met een beleidsrente van 3,25% heeft die ruimte zuurstof toe te dienen aan de economie en financiële markten. Bovendien heeft de centrale bank het afgelopen decennium aangetoond bereid te zijn om een activistisch beleid uit te rollen. Met opkoopprogramma’s van allerlei aard en doelstellingen die pragmatisch inspelen op de geldende omstandigheden. Niets sluit uit dat markten op enig moment de creatieve rek in het ECB-denken aan een nieuwe test zullen onderwerpen. Door de Franse of andere rente fors hoger te duwen en te kijken óf en hóe Frankfurt reageert. Maar alsnog is de drempel om dit te doen hoger dan destijds.
     
  • Ook Europese aandelenbeleggers lieten zich de afgelopen week niet onbetuigd. De Europe Stoxx 600 zette met 2,0% stijging een puike prestatie neer. Wat voor een keertje beter was dan het Amerikaanse verloop (S&P 500: +0,96%).
     
  • Eén van de interessante vragen voor 2025 is of Europese aandelen een inhaalrace kunnen inzetten tegenover hun Amerikaanse collega’s te midden van Europese economische en politieke uitdagingen die alom gekend zijn.
     
  • Anderzijds prijzen beleggers al een en ander in. De waardering van Europese beurzen is niet overdreven. Bovendien zouden de Duitse verkiezingen, het presidentschap van Trump en het aanhoudende geslenter van de economische dynamiek kunnen leiden tot meer Duitse investeringen met positieve uitstraling naar de rest van het continent en/of initiatieven op Europees niveau vanuit de nieuwe Commissie. Waarbij de eventuele effecten hiervan natuurlijk slechts te merken zullen zijn in 2026 of later.
     
  • Vanuit de VS kwam ondertussen een degelijk arbeidsmarktrapport. November creëerde meer nieuwe banen dan verwacht (227.000 tegenover 200.000). Met daarbij ook een toename van het gemiddelde uurloon dat die verwachtingen overtrof (0,4% tegenover 0,3%).
     
  • Wat dit betekent voor de kans dat de Federal Reserve volgende week nog een keertje de rente verlaagt, hangt af van wat de macro-agenda deze week te bieden heeft (cfr. infra). De afgelopen dagen gaven verschillende Fed-bestuurders aan dat er geen haast is geboden om al te voortvarend het monetaire beleid te versoepelen.
     
  • Obligatiemarkten reageerden nauwelijks op het banenrapport. De Amerikaanse tienjaarsrente ging de week zo goed als onveranderd uit. Waarmee die rente ondertussen weer op het peil staat van medio oktober. Uitkijkend naar wat de Trump-periode gaat brengen rond een al dan niet inflatoir karakter.

 

Macro-economische ontwikkelingen

De (verwachte) cijfers

Verenigde Staten

  • Op de Amerikaanse macro-agenda van deze week staan de CPI-inflatiecijfers voor afgelopen maand met stip genoteerd.
     
  • Na het arbeidsmarktrapport voor de maand november is dit een tweede bepalend cijfer voor de  Fed-bijeenkomst van volgende week. Vanaf augustus boekt de CPI kern-inflatie niet veel vooruitgang. Het maandcijfer stagneert op 0,3%, onder meer door hardnekkige woonkosten.
     
  • Het derde cruciale cijfer in aanloop naar het Fed-besluit is het verloop van de producentenprijzen in november (cijfer komende donderdag).
     
  • Onderliggend vloeien van daaruit een aantal parameters rechtstreeks door naar de PCE-index. Die  geniet bij de Fed de voorkeur bij het meten van de prijsdruk.  Woonkosten zijn er minder vertegenwoordigd dan in de CPI.
     

Europa

  • Komende donderdag is er een nieuwe beleidsbijeenkomst van de ECB met wellicht een renteverlaging van 25 basispunten.
     
  • Voorlopende indicatoren, zoals de PMI-aankoopmanagersindices of de Economic Sentiment Indicator, suggereren de komende maanden economische uitdagingen. Hoe groot die zullen zijn, hangt onder meer af van wat de nieuwe Amerikaanse administratie in petto heeft. Hoe dan ook zal de ECB naar verwachting haar groeiprojectie voor volgend jaar ietwat neerwaarts bijstellen.
     
  • Maar de centrale bankiers zullen voorlopig niet de nood voelen om de rente met 50 basispunten tegelijk te verlagen. Ook al niet omdat de (diensten)inflatie vooralsnog hardnekkig blijft.
     
  • Volgend jaar is een dergelijke grotere rentestap wél een reële mogelijkheid. Loongroei die over zijn hoogtepunt heen is, zal de inflatie opnieuw op het neerwaartse pad zetten. En er zal wat meer duidelijkheid zijn over de eventuele disruptieve impact vanuit de VS.

 

China

  • In China is er deze week de Central Economic Work Conference. Deze jaarlijkse bijeenkomst bepaalt de hoofdlijnen van de economische koers. Meestal kondigt dit platform geen concrete maatregelen  aan. Toch is het interessante te volgen of er alsnog hints komen over verdere ondersteunende initiatieven om de groei aan te zwengelen.

 

Belangrijke macro-economische publicaties

Van 9 december tot en met 13 december

Publicatiedag

Regio

Publicatie van

Periode

 

Dinsdag

China

Export YoY

Nov

8,5%

 

 

Import YoY

Nov

0,3%

Woensdag

VS

CPI-inflatie MoM

Nov

0,2%

 

 

CPI kern-inflatie MoM

Nov

0,3%

Donderdag

Eurozone

ECB-beleidsbijeenkomst

 

 

Vrijdag

Eurozone

Industriële productie MoM

Okt

0,5%

 


Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot Kempen