• In nieuwe jaar wachten op verdere verlaging van inflatie
• De vraag is hoe diep de verwachte recessie in de economie snijdt
• Het mooiste rendement van 2023 is een einde van de oorlog in Oekraïne

Het wil nog niet overtuigend lukken met de eindejaarsrally op de aandelenbeurzen. Eerst stak de Bank of Japan (BoJ) een stok tussen de spaken. De centrale bank van Japan verhoogde vorige week het plafond tot waar de tienjaarsrente mag oplopen van 0,25% naar 0,50%.

De reden die de BoJ gaf voor zijn verruiming van de bandbreedte voor de rente op Japanse staatsleningen is om te garanderen dat de Japanse obligatiemarkt blijft functioneren. Maar beleggers vragen zich af, of de Japanse centrale bank niet stilaan ook de geldkraan dichtdraait. In het spoor van de monetaire verkrapping van die andere centrale banken.

Dat de inschatting van de Amerikaanse economische groei in het derde kwartaal hoger uitkwam dan eerder verwacht hielp de eindejaarsrally ook niet. Uit nieuwe cijfers komt een groei van 3,2 procent waar nog van 2,9% werd uitgegaan.

Daarnaast verpulverde het consumentenvertrouwen van 108 de verwachting van 101 (gemeten door de Conference Board). En hield de dalende trend in de aanvraag van nieuwe werkloosheidsuitkeringen aan. Consumenten zijn dus positiever en de werkeloosheid blijft dalen.

Het zijn allemaal signalen dat de economie best weerbaar is, ondanks de fors hogere rente. Wat op het dashboard van beleggers het lampje ‘rente-alarm’ rood deed oplichten. Verhogen centrale banken de rente nog verder?

De brede Amerikaanse aandelenindex S&P 500 sloot de week 0,26% lager af. Zijn Europese evenknie Stoxx 600 wist een winst van 0,64% te boeken. Op obligatiemarkten zinderde de strenge toon van de Fed en ECB van medio december nog na. Zowel de Amerikaanse als Duitse langetermijnrente gingen meer dan 25 basispunten omhoog. Daarmee was de voorlaatste handelsweek van het jaar grotendeels een doorslagje van het moeilijke beleggingsjaar 2022.

In de laatste handelsweek van het jaar is het traditioneel rustig wat betreft cijfers over de economie. Het beeld van de economie verandert daardoor niet meer. Laat ik daarom alvast wat verder vooruit kijken naar de komende maanden.

In de eerste maanden van het nieuwe jaar is het in de eerste plaats wachten op afkoeling van de inflatie. Daarvoor zijn wel degelijk signalen. Zo stegen de prijzen volgens de PCE (Personal Consumption Expenditures Price Index) in november met +0.1% in vergelijking met oktober. Een minder grote prijsstijging dan in oktober toen de inflatie nog +0,4% bedroeg. De PCE is de favoriete prijsbarometer van de Fed en wordt door de centrale bank nauwgezet gevolgd.

In de eurozone schommelen energieprijzen nu rond of onder het niveau van twaalf maanden terug. Zodat we ook hier op weg lijken naar minder dramatische krantenkoppen over de inflatie.

Verder leiden de krappe Europese arbeidsmarkt en de inflatie vooralsnog niet tot een exuberante stijging van de lonen en dito toename van de loonkosten voor bedrijven. De uurlonen namen in het derde kwartaal met 2,9% toe tegenover dezelfde periode in 2021.

Wat betreft een eventuele loon-prijsspiraal kan de ECB voorlopig op beide oren slapen. Wel met de toevoeging dat de arbeidsmarkt traditioneel met vertraging reageert op een veranderende economie. En in de Verenigde Staten is de loondruk wel degelijk sterk.

Een andere vraag voor het nieuwe jaar is hoe diep de - algemeen verwachte - recessie in de economie snijdt. Met een inflatiebril op is de matige loonstijging in de eurozone bemoedigend, maar voor de koopkracht van de consument is het minder goed nieuws. Als de ECB daarnaast zou doorschieten met zijn renteverhogingen dan wordt dat een bijkomende economische tegenwind.

De Amerikaanse economie toont zich weerbaar, zie de eerdergenoemde groei, consumentenvertrouwen en werkgelegenheid, maar ook daar zijn er puntjes van zorg. De PMI-inkoopmanagersindices situeren zich in de krimpzone wat betekent dat inkoopmanagers minder positief zijn. En de vastgoedmarkt ervaart de hogere rente aan den lijve.

In een economische omgeving van strengere centrale banken en afnemend groeimomentum doen beleggers er goed aan om een wat voorzichtiger houding aan te nemen. Vooral als de verwachtingen voor bedrijfswinsten nog tamelijk rooskleurig ogen. Voor zowel de VS als de eurozone zijn de geprojecteerde winstcijfers van bedrijven voor geheel 2023 nog positief met een plus van 2% tot 4%.

Een verwachte recessie betekent niet dat het al in de sterren geschreven staat dat 2023 opnieuw een slecht beleggingsjaar wordt. Er zijn wel degelijk factoren die (veel) beter kunnen uitpakken dan soms gevreesd. Ik kijk naar de eurozone en naar China.

Mocht de economie in de eurozone dit vierde kwartaal licht achteruit gaan, dan is dat weinig verrassend. Ondanks de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne lijkt de situatie tot op heden nog best mee te vallen. Iets wat nog méér het geval kan worden als de energieprijzen blijven ontspannen, wat sinds medio december het geval is.

Bovendien neutraliseren compensatiemaatregelen van overheden vaak gedeeltelijk de hogere energierekening. Versnelde investeringen in de energietransitie en de middelen van het Europese coronaherstelfonds die geleidelijk in de economie sijpelen, kunnen een bijkomend positief effect afleveren.

De berichten over de gevolgen van het loslaten van de strenge covidmaatregelen in China zijn tamelijk dramatisch, zoals verwacht. Het aantal coronapatiënten neemt snel toe met miljoenen besmettingen per dag.

Maar als deze besmettingsgolf achter de rug is, dan kan de Chinese economie misschien écht open. Daarvan is sinds de eerste coronagevallen en -maatregelen nog steeds geen sprake geweest. Daarnaast neemt de overheidsretoriek over steunmaatregelen toe. Het groeimomentum voor de Chinese economie moet absoluut omhoog. Niet dat daarmee structurele uitdagingen zoals in de vastgoedsector meteen van de baan zijn. Maar China kan zichzelf en de wereld in 2023 wel een groei-impuls geven.

De meest relevante impuls komt echter van een einde aan de oorlog in Oekraïne. Economisch, maar vooral menselijk gezien. Helaas ziet het daar voorlopig niet naar uit. Terwijl een eind aan dat leed toch het mooiste rendement van 2023 zou zijn.