Pensioen, het leven gezien door een zonnestraal

Allereerst de volgende conclusie. Hoewel we dromen van het ‘Zwitserleven-gevoel’, ervaren we in werkelijkheid dat stoppen met werken ook invloed heeft op structuur, sociale contacten, erkenning en simpelweg betekenis. Of zoals hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder schetst: “wie geen prikkels meer krijgt, wordt sneller oud”. Vanuit die gedachte, raadt Scherder (eerder) stoppen met werken niet aan. Of eigenlijk, stop in ieder geval niet met je hersenen uitdagen en voldoende prikkels te krijgen door iets nieuws of ingewikkelds te doen.

Dit advies van Scherder sluit aan bij de realiteit. Namelijk dat veel van ons weinig tot geen pensioen opbouwen en dus geen andere optie hebben dan doorwerken. We houden zo weinig rekening met ons pensioen, dat we daar ook niet van wakker liggen. Inmiddels heeft 25% van de werknemers in loondienst en meer dan 65% van de zelfstandigen, geen enkel pensioen opgebouwd . Volgens de Nederlandse Bank (DNB) is de groep Nederlanders zonder pensioenopbouw omvangrijk en stabiel. De achterblijvende pensioenopbouw wordt niet gecompenseerd met ander vermogen. Dit blijkt in ieder geval uit een Occasional Study van DNB. 

Ongeveer 1,7 miljoen Nederlanders ontvingen in 2022 wel inkomen uit arbeid, maar bouwden geen pensioen op bij een pensioenfonds. Grofweg de helft van hen werkte in 2020 als zelfstandige, de andere helft in loondienst. Er bestaat dus een kans dat deze groep na hun pensioen te maken krijgt met een forse terugval van het inkomen en daardoor in financiële problemen raakt. 

Hopelijk hebben al deze werkenden een andere strategie om later rond te kunnen komen. Gezond blijven is bij doorwerken een voorwaarde, maar dat hebben we helaas niet volledig in eigen hand. Dan zou het natuurlijk fijn zijn als er in elk geval meer geld te verdelen is. Dat sprookje komt ook een beetje terug in het nieuwe pensioencontract. Ineens gaan we er allemaal op vooruit. Een wonder, of toch niet? Dit wonder bestaat helaas niet als we naar waarschuwingen luisteren van bijvoorbeeld politicus Pieter Omtzigt. Hij stelt de vraag: hoe kan het toch dat we in dat nieuwe contract stappen zonder al de relevante vragen te stellen? Hij publiceerde hier ook al eerder over.

Dat we in een spagaat zitten, is wel duidelijk. We komen niet echt in beweging als het gaat om ons pensioen, willen veel, maar doen te weinig. We verwachten meer, maar de koek wordt niet groter. Dan is er natuurlijk een laatste redmiddel. We laten een ander betalen. Waarom bijvoorbeeld niet meer vragen van bedrijven? Helaas zou die toegenomen belastingdruk op grote bedrijven weleens averechts kunnen werken. Minder winst voor aandeelhouders betekent voor veel Nederlanders simpelweg minder pensioen. Of zijn we vergeten dat we vooral zelf de aandeelhouders zijn via onze pensioenfondsen?
  

Het pensioen lijkt vooral steeds meer op hopen dat er straks genoeg is voor iedereen. Een utopie. En als we niet oppassen, een excuus om niets te doen. Kom daarom gewoon uit die luie stoel en ga aan de slag. Begin klein, maar zet in ieder geval die eerste stappen. 

In de 18e eeuw verkondigde de koningin van Roemenië Carmen Sylva al de definitie van optimisme: “optimisme is het leven gezien door een zonnestraal’. Bij Evi van Lanschot en Van Lanschot Kempen zijn we er dan ook trots op om vanuit dat perspectief ons nieuwe pensioenproduct te introduceren. In december komen we met Evi Pensioen 2.0. Een mogelijkheid voor iedereen om op een simpele manier te beginnen. Nee, niet in de verwachting dat we daarmee ‘betekenis’ geven aan de pensioen-periode in ons leven. Maar wel de kans om er tegen die tijd nog eens goed over na te denken en keuzevrijheid te hebben. 

Let op: het pensioenproduct bij Evi van Lanschot is op basis van beleggen. Beleggen brengt risico's met zich mee, u kunt (een deel van) uw inleg verliezen.​