Het beeld van alle kommer en kwel in de Nederlandse zorg, wil Pauline Kreeft enigszins nuanceren. “De kwaliteit van zorg is in ons land hoog, we behoren tot de top van de wereld. Niemand wil in het ziekenhuis komen, maar als dat gebeurt, is het fijn dat het in Nederland is, waar we het allemaal goed geregeld hebben. En de kosten zijn, vergeleken met andere landen, relatief laag. De verwachting is wel dat met name kosten van medisch specialistische hulp sterk gaan stijgen in de toekomst, ook door de vergrijzing in Nederland.”

Pauline spreekt veel healthcare professionals, die bij haar ook hun hart luchten over de inefficiëntie in de zorg en de toegenomen hoeveelheid administratieve lasten. Soms wel 30% tot 40% van de werktijd. Mogelijk kan AI daarbij helpen, vertelt Geerten Samplonius. Hij analyseert voor Van Lanschot Kempen technologische ontwikkelingen en hun mogelijke implicaties, ook voor vermogensbeheerders. “Binnen de kortste keren heeft AI, met name een toepassing als ChatGPT, de wereld veroverd. Dat gaat in een ongelofelijk tempo: binnen twee maanden had ChatGPT al 100 miljoen bezoekers. De taalmodellen en zelflerende algoritmes die achter de applicatie zitten, kunnen ook worden ingezet in de zorg. Vooral voor biotechnologie zijn veel toepassingen te bedenken. De ongekende rekenkracht en het ontdekken van patronen in grote databestanden kunnen groot verschil maken bij medisch onderzoek.”

Pauline noemt een paar aansprekende voorbeelden. Zo analyseert het programma MV DEFEAT, ontwikkeld door onderzoekers van de Universiteit van Oost-Finland, mammografieën. “Het blijkt dat het algoritme bijvoorbeeld een verbetering van 50,78 procent bereikt in het onderscheid tussen goedaardige en kwaadaardige tumoren ten opzichte van de bestaande multi-viewbenadering, legt Pauline uit. “Het interpreteren van foto’s is een intensieve taak. Een computer kan dat 24 uur per dag doen, 7 dagen per week, zonder z’n concentratie te verliezen en moe te worden. Ook neemt zo’n algoritme de gegevens van duizenden en duizenden mammogrammen mee in z’n overweging.” Ook toepassingen zoals Philips Azurion, dat cardiologen van het Sint Antoniusziekenhuis in Utrecht ondersteunt tijdens operaties. Het gebruik van Azurion heeft geleid tot aanzienlijke tijdsbesparingen voor het ziekenhuis. De cardiologen hebben tijdens een operatie voortdurend alle patiëntinformatie beschikbaar en kunnen bovendien in een meer ergonomische houding hun werk doen.

Een ander voorbeeld is PacMed, een applicatie ontwikkeld door een Amsterdamse startup. Hun programma geeft aan wanneer een patiënt de IC kan verlaten. Een interessante beslissing voor elke arts, want gaan patiënten te vroeg naar een verpleegafdeling, dan komen ze mogelijk terug op de IC mét complicaties. Maar elk IC-bed is kostbaar, een patiënt moet een bed ook niet onnodig bezet houden. Dat probleem lost PacMed op door de gegevens van duizenden IC-patiënten te vergelijken en voortdurend aan te vullen. “Bij al deze toepassingen zie ik vooral een samenwerking tussen mensen en computers,” zegt Geert. “AI levert alle gegevens aan, artsen blijven eindverantwoordelijk voor medische beslissingen. Op die manier kan AI zorgen voor betere zorg en minder druk op zorgpersoneel.”

Ook bij het verminderen van de administratieve rompslomp kan AI een rol spelen. Pauline vertelt over Attendi, een programma waarmee zorgprofessionals, onder andere in de thuiszorg en verzorgingstehuizen, kunnen rapporteren. Inmiddels gebruiken 50.000 zorgprofessionals dit dagelijks. Niet dicteren, maar simpelweg praten. “De zorgverlener kan zijn bevindingen eenvoudigweg inspreken en hoeft geen rapportages te schrijven. Het programma vertaalt de geluidsopnames naar de taal van medici. Is er een afspraak nodig met de poli of moet er iets worden teruggekoppeld aan de huisarts? Hier liggen in de toekomst kansen. Voordeel voor de zorgverlener: schermtijd wordt patiententijd, in plaats van naar het computerscherm. En iedereen in de zorg weet hoe waardevol die persoonlijke aandacht is.”

Maar AI heeft ook schaduwkanten, waarschuwen zowel Pauline als Geert. Er zijn ethische implicaties, bijvoorbeeld bij het gebruiken van grote databestanden. “Juist in de zorg is privacy en databeveiliging extreem belangrijk. Niemand wil bijvoorbeeld dat medische gegevens gekoppeld aan persoonsgegevens worden gedeeld met de hele wereld,” waarschuwt Pauline.

Geert ziet nog een zwak punt van AI: “Algoritmes kunnen een bias ontwikkelen, een ingebakken vooroordeel. Zo worden bij medicijnonderzoek nieuwe geneesmiddelen meestal op mannen uitgeprobeerd, en veel minder op vrouwen. Dat betekent dat de onderzoeksgegevens een vertekend beeld geven. Als AI verder gaat rekenen met die onderzoeksgegevens, is het niet ondenkbaar dat uitkomsten alleen voor mannen gelden, niet voor vrouwen.”

Wetgeving is in de maak. Onlangs is de AI Act van kracht geworden, een Europese verordening die regels stelt voor autonoom handelende computersystemen en algoritmes die beslissingen nemen. “Maar innovatie gaat sneller dan wetgeving,” weet Pauline. “Dat is de reden dat wij ontwikkelingen op het gebied van AI met interesse volgen, ook voor onze klanten, waarbij we ons terdege bewust zijn van de eventuele nadelen.”

We weten welke impact het personeelstekort heeft en we zien de gevolgen van de groeide zorgvraag op de healthcare professional. We bieden gespecialiseerde vermogensregie aan zorgprofessionals, gericht op het opstellen van een gedegen financieel plan. Hierdoor kunnen zorgprofessionals zich volledig richten op hun primaire werk in de zorg, zonder zich zorgen te maken over hun eigen (financiele) gezondheid. Wij begrijpen de specifieke behoeften en stellen de juiste vragen. Een solide plan geeft de zorgprofessional inzicht en overzicht waardoor ze flexibeler kunnen zijn in het maken van loopbaankeuzes. We erkennen de impact die het tekort aan zorgpersoneel en de toenemende zorgvraag op de individuele zorgprofessional heeft en benadrukken het belang van zelfzorg, ook op het gebied van financiën.