Bewindvoerder benoemen in uw testament? 6 aandachtspunten

In sommige situaties is het verstandig of misschien zelfs noodzakelijk om een vertrouwenspersoon te benoemen, die (in de toekomst) bepaalde (financiële) zaken voor u of uw familieleden kan regelen. In welke situaties is dat belangrijk en waar moet u dan op letten? Van Lanschot Kempen besteedt in vier blogs achtereenvolgens aandacht aan het benoemen van een executeur in uw testament, een bewindvoerder, een voogd en tot slot een gevolmachtigde in uw levenstestament. In deze tweede blog staat het benoemen van een bewindvoerder in uw testament centraal.

Als u een (groot) vermogen nalaat als u komt te overlijden, wilt u mogelijk de zeggenschap over uw erfenis nog even weghouden bij uw kinderen. Regelt u niets? Dan hebben meerderjarige kinderen direct de zeggenschap over hun erfdeel. Bij minderjarige kinderen ligt de zeggenschap tot 18-jarige leeftijd bij de langstlevende ouder of bij een eventuele voogd. Maar als het kind 18 jaar wordt, heeft hij of zij direct de zeggenschap over zijn erfdeel.

Als u dat liever niet wilt, kunt u ervoor kiezen om de zeggenschap pas op latere leeftijd aan uw kind te geven. In uw testament benoemt u dan een bewindvoerder. Zeker bij vermogende families is dat belangrijk, gezien de grote belangen. Maar wie benoemt u en tot welke leeftijd laat u het bewind gelden? Ik zet zes aandachtspunten op een rij.

Minderjarigen staan tot 18-jarige leeftijd onder gezag van hun ouder(s) of hun voogd. De ouder(s) of voogd voeren tijdens de minderjarigheid ook het bewind over het vermogen van het kind. Het kind kan dus niet zonder toestemming van de ouder(s) of de voogd over het vermogen beschikken. Vanaf 18-jarige leeftijd is het kind zelfstandig bevoegd. Vaak vinden (groot)ouders dit een te jonge leeftijd om zelfstandig over het geërfde vermogen te beschikken.

 

Vindt u dat ook, dan kunt u in uw testament een bewindvoerder benoemen die tot een door u te bepalen leeftijd van het kind het bewind over het geërfde vermogen voert, bijvoorbeeld tot 23- of 30-jarige leeftijd. Voor kwetsbare personen wordt voor het bewind vaak geen eindleeftijd opgenomen.

U kunt een persoon* of een rechtspersoon benoemen. Voor de erfenis aan eigen kinderen wordt meestal de langstlevende ouder als bewindvoerder aangewezen en voor de erfenis aan kleinkinderen de ouder(s) van het kleinkind. Als vervangend of opvolgend bewindvoerder wordt dan een ander familielid aangewezen. Maar een goede vriend of zakenpartner komt ook voor in de praktijk.

 

Kiest u een persoon, dan is het belangrijk om iemand te kiezen die u vertrouwt en die de juiste expertise in huis heeft. Ook moet deze persoon voldoende tijd hebben voor de bewindvoering. Soms wordt er in de privé-omgeving geen geschikte partij gevonden of wordt er bewust voor een rechtspersoon of organisatie gekozen.

 

Naast notarissen zijn er ook andere professionele partijen in de markt, zoals family offices, die willen optreden als bewindvoerder. Na uw overlijden vraagt de notaris aan de door u benoemde bewindvoerder of hij ook daadwerkelijk bewindvoerder wil zijn. De betreffende persoon mag weigeren. In de notariële verklaring van erfrecht wordt de bewindvoerder vermeld.

 

* Een bewindvoerder moet een handelingsbekwaam persoon zijn. Hij moet dus meerderjarig zijn en mag niet onder curatele staan.

U mag meerdere bewindvoerders benoemen. U kunt bijvoorbeeld een bewindvoerder aanstellen die zich bezighoudt met de onderneming en een andere bewindvoerder speciaal voor de privébezittingen. In de praktijk zien we vaak maar één bewindvoerder. Dat geeft de minste complicaties. Ook is het mogelijk om in uw testament een opvolgend bewindvoerder op te nemen.

 

Als de persoon die u benoemt zijn functie niet aanvaardt of later niet meer kan uitoefenen, is er in uw testament al geregeld wie dan de bewindvoerder wordt. Als het bewind nog niet geëindigd is en er is niet in de opvolging voorzien, dan stelt de rechter een bewindvoerder aan.

Op grond van de wet is de beloning van de bewindvoerder 1% van het vermogen dat onder bewind staat. U mag in uw testament een afwijkende beloning opnemen. Dat kan ook een totaalbedrag of een uurloon zijn. U kunt ook opnemen dat er geen beloning is voor de bewindvoerder.

 

Let op: de bewindvoerder moet de beloning in box 1 van de inkomstenbelasting opgeven als inkomsten uit overige arbeid. Dit is anders als er een bewindvoerder benoemd is die dit beroepsmatig doet. Dan is er sprake van winst uit onderneming in de inkomstenbelasting of in de vennootschapsbelasting.

In het testament wordt meestal een datum genoemd waarop de bewindvoering eindigt. In de praktijk zien we vaak dat dit gekoppeld is aan de leeftijd van het kind. Regelmatig zien wij hier leeftijden variërend van 23 tot 27 jaar, maar ook hogere leeftijden komen in de praktijk voor. Voor kwetsbare personen wordt aan het bewind meestal geen eindleeftijd gekoppeld.

 

Uw kind heeft de mogelijkheid om vijf jaar na uw overlijden de rechter te verzoeken het bewind te laten vervallen als hij of zij vindt dat hij zelf capabel genoeg is om over het vermogen te beschikken. Als de rechter dit ook vindt en het bewind is ingesteld in het belang van het kind zelf, vervalt het bewind.

 

Soms is het bewind juist ingesteld in het belang van een ander dan het kind, bijvoorbeeld als een stiefouder het vruchtgebruik heeft van het erfdeel van het kind. In dat geval eindigt het bewind als dit belang vervallen is, of als de rechthebbende en de persoon in wiens belang het bewind is ingesteld samen aan de bewindvoerder vragen het bewind op te heffen.

Van Lanschot Kempen heeft ervoor gekozen om geen bewindvoerder voor haar relaties te zijn. Wij willen onze rol als vermogensbeheerder zo zuiver mogelijk houden. Van Lanschot Kempen heeft dan twee belangen te behartigen die tegenstrijdig kunnen zijn.

 

Natuurlijk willen wij u wel helpen in uw zoektocht naar een goede bewindvoerder. Neemt u daarvoor contact op met uw private banker. Weet u wie u wilt benoemen als bewindvoerder? Informeer dan uw notaris zodat dit in uw testament kan worden vastgelegd.

Geschreven naar de stand van zaken op 2 februari 2023.