Miljonairs emigreren nauwelijks

U kunt als directeur-grootaandeelhouder (DGA) vanaf 1 juli 2017 geen pensioen in eigen beheer meer opbouwen. Voor het pensioen in eigen beheer dat u vóór die tijd hebt opgebouwd geldt overgangsrecht: tot en met 31 december 2019 kunt u kiezen voor voortzetting, afkoop of omzetting naar een Oudedagsverplichting (ODV).

Veel DGA’s hebben hun pensioen in eigen beheer ondertussen afgekocht of omgezet naar een ODV. De ODV voorziet ook in een uitkering als de DGA overlijdt. Deze uitkering moet dan toekomen aan de erfgenamen. Als niet aan deze voorwaarde wordt voldaan, is de waarde van de ODV in één keer belast met loonbelasting, 20% revisierente en vervalt de vrijstelling voor de erfbelasting. Over de erfgenamen is in de praktijk de nodige onduidelijkheid ontstaan: aan wie mag of moet de uitkering nu toekomen?

Overlijdt de DGA met achterlating van een echtgenoot en kinderen en is er geen testament? Dan is de wettelijke verdeling van toepassing. De echtgenoot krijgt alle goederen en schulden en de kinderen krijgen voor hun erfdeel een (niet opeisbare) vordering op de langstlevende ouder. De hele ODV-uitkering gaat in dat geval naar de echtgenoot. Dat gaat fiscaal goed. Als er wel een testament is, waarin de wettelijke verdeling (of vergelijkbare quasi-wettelijke verdeling of ouderlijke boedelverdeling) van toepassing verklaard is en de uitkering komt toe aan de echtgenoot, dan geldt hetzelfde.

Bij afwijkende testamenten gaat het fiscaal misschien anders dan de bedoeling was, bijvoorbeeld als alleen de kinderen als erfgenaam opgenomen zijn en de echtgenoot of partner via een legaat een deel van de erfenis krijgt. Zeker bij tweede huwelijken en kinderen uit eerdere relaties komt zo’n testament geregeld voor. Als u wilt dat de ODV-uitkering toekomt aan uw echtgenoot of partner, moet deze ook als erfgenaam in het testament opgenomen zijn, al is het maar voor 1%. Pas dan kan via een aanvullend legaat de ODV-uitkering aan de echtgenoot of partner worden toebedeeld.

Hetzelfde geldt als u bijvoorbeeld wilt dat uw ODV-uitkering aan een specifiek kind toekomt. U moet dat kind als erfgenaam in uw testament opnemen en er moet apart een legaat van de ODV-uitkering aan dat kind worden toegekend. Als dat legaat er niet is en de erfgenamen bepalen bij de verdeling van de erfenis dat de ODV-uitkering toekomt aan een van hen, dan gaat het mis.

Hebt u gekozen voor omzetting naar de ODV of overweegt u daarvoor te kiezen? Laat dan controleren of uw testament op orde is. Dat voorkomt onverwachte belastingclaims.

Geschreven naar de stand van zaken op 12 oktober 2018.