Samengesteld gezin? Maak huwelijkse voorwaarden en een testament

Bent u voor de tweede keer getrouwd en hebt u allebei kinderen uit een eerdere relatie? Als u niets vastlegt, kan uw erfenis anders verdeeld worden dan u dacht. Lees het in dit voorbeeld.

Tegenwoordig eindigt één op de drie huwelijken in een echtscheiding. Het vertrouwen in het huwelijk blijft schijnbaar toch bestaan, want veel van onze klanten trouwen voor de tweede keer. Als er al kinderen zijn uit een eerdere relatie dan spreken we van een samengesteld gezin. Ik laat met een voorbeeld zien wat er gebeurt als er bij het tweede huwelijk geen huwelijkse voorwaarden en testamenten zijn gemaakt.

Wim en Chantal zijn een paar jaar geleden gehuwd in gemeenschap van goederen. Voor allebei is dit hun tweede huwelijk. Wim heeft uit zijn eerste huwelijk een zoon. Chantal heeft uit haar eerdere huwelijk een dochter. Het gezamenlijk vermogen is € 10 miljoen, dat opgebouwd is uit de onderneming van Wim die hij al voor zijn huwelijk had. Als Wim overlijdt is zijn nalatenschap € 5 miljoen, de helft van het gemeenschappelijk vermogen. De andere helft is van Chantal. Chantal en de zoon van Wim zijn erfgenaam en erven ieder € 2,5 miljoen. De stiefdochter is geen erfgenaam.

Als daarna Chantal overlijdt is haar dochter enig erfgenaam en erft haar stiefzoon niets. De dochter van Chantal erft dan € 7,5 miljoen van haar moeder terwijl de zoon van Wim na twee overlijdens € 2,5 miljoen heeft geërfd. Was daarentegen Chantal als eerste overleden, dan had de zoon van Wim na twee overlijdens € 7,5 miljoen geërfd en de dochter van Chantal € 2,5 miljoen.

Als het tweede huwelijk ná 1 januari 2018 is aangegaan, is de situatie compleet anders. Het vermogen blijft dan privévermogen van Wim omdat hij dit al vóór het huwelijk had. Als Wim als eerste overlijdt, erven Chantal en de zoon van Wim ieder € 5 miljoen. Als vervolgens Chantal overlijdt, erft haar dochter € 5 miljoen. Als Chantal echter als eerste overlijdt vererft er niets, want er is geen gemeenschappelijk vermogen. Als vervolgens Wim overlijdt, erft zijn zoon € 10 miljoen.

Voor samengestelde gezinnen is het dus belangrijk dat zij huwelijkse voorwaarden en testamenten laten opmaken om zelf de regie te houden over de nalatenschap. 

In een testament is het mogelijk om een stiefkind  tot erfgenaam te benoemen -  of om er juist voor te zorgen dat vermogen nooit bij een stiefkind komt. Dat laatste kan op twee manieren. Een veelgebruikte manier is dat Wim in zijn testament bepaalt dat Chantal alleen het vruchtgebruik van het geërfde vermogen krijgt. Zijn zoon krijgt dan het blooteigendom. Bij het overlijden van Chantal vervalt het vruchtgebruik en krijgt zijn zoon de volle eigendom van het vermogen. Een andere manier is dat Wim met een zogenoemde tweetrapsmaking bepaalt dat wat Chantal van hem geërfd heeft, bij haar overlijden verplicht vererft naar zijn eigen zoon en niet naar zijn stiefdochter.