Studieschuld kleinkinderen verlagen door schenking?

In een blogserie zetten we de schenking van grootouders aan kleinkinderen centraal. In deze derde blog gaan we in op het helpen van de kleinkinderen met de studiekosten door te schenken. 

In 2015 is de basisbeurs vervangen door het huidige leenstelsel, dat overigens volgens het Coalitieakkoord in 2023 weer wordt afgeschaft. Veel grootouders vinden het geen prettig idee dat hun kleinkinderen een schuld hebben als ze klaar zijn met studeren. Wat kunt u doen?

U kunt natuurlijk geld aan uw kleinkind overmaken voor de studie of bijvoorbeeld het collegegeld betalen. Wordt dit als een schenking gezien? Over het algemeen wel, en dat betekent dat uw kleinkind schenkbelasting moet betalen. Schenkingen aan kleinkinderen zijn vrijgesteld tot een bedrag van € 2.274 per jaar. Over het meerdere tot € 130.425 per jaar wordt 18% schenkbelasting geheven. Het bedrag dat het kleinkind aan schenkbelasting moet betalen kan hij niet aan de studie uitgeven. U mag als grootouders ook de schenkbelasting voor uw rekening nemen. U schenkt dan vrij van recht. Dit is echter ook weer een schenking waarover u dan ook schenkbelasting betaalt. 

De praktijk is echter wat weerbarstiger. Stel, u geeft uw kleinkind voor zijn verjaardag de boeken van het eerste studiejaar cadeau. Is er dan ook sprake van een schenking? Hoe groter uw vermogen hoe passender een duur verjaardagscadeau aan uw kleinkind is. Het antwoord op deze vraag zal dus afhangen van de feiten en de omstandigheden. Ouders mogen in 2022 onder voorwaarden € 56.724 belastingvrij schenken aan hun kinderen voor een dure studie. Deze hoge vrijstelling geldt niet voor grootouders.

Hoe voorkomt u dat uw schenking aan iets anders besteed wordt dan aan de studie? U kunt ervoor kiezen om een aantal rekeningen voor de studie direct te betalen. Maakt u liever een bedrag aan uw kleinkind over waarbij u toch controle houdt op de bestedingen? Dan kunt u een bewindvoerder benoemen. Dit kunt u zelf zijn, maar dit kan ook de ouder of een derde zijn. De benoeming van de bewindvoerder hoeft niet via de notaris, u kunt dit zelf in een onderhandse schenkingsakte regelen.

Als een kleinkind wordt geboren zijn het vaak de grootouders die direct een beleggingsrekening of spaarrekening openen voor het kleinkind. Als de grootouders van zowel vaders als moeders kant jaarlijks het vrijgestelde bedrag van € 2.274 storten, dan is er bij een rendement van 3% per jaar op de achttiende verjaardag van het kleinkind al ruim € 100.000 voor de studie beschikbaar. Tijdens de studie kunnen grootouders blijven schenken en kan het kleinkind de schenking direct voor de studie gebruiken.

Als u wilt dat uw kleinkind na uw overlijden ook nog jaarlijks een bedrag ontvangt, dan kunt u dit in uw testament vastleggen. Dit kan op verschillende manieren. U kunt bijvoorbeeld de ouder van het betreffende kleinkind in uw testament een zogenaamde last opleggen dat de ouder jaarlijks een bedrag moet uitkeren aan het kleinkind. De ouder (uw kind) is uw erfgenaam en kan uit het verkregen vermogen dan jaarlijks deze uitkering doen.

Een andere optie is het opnemen van een legaat in uw testament voor uw kleinkind. Uw kleinkind krijgt dan een bedrag in één keer ter beschikking. U kunt dan overwegen de ouder van het kind tot bewindvoerder te benoemen om erop toe te zien dat het geld voor de studie wordt gebruikt. Overleg met uw notaris wat het beste bij uw familieomstandigheden past. Voor kleinkinderen geldt een vrijstelling voor de erfbelasting van € 21.559.

Dit is de derde blog in de blogserie over schenken aan kleinkinderen. De laatste blog gaat over het helpen bij schenken aan goede doelen. Lees ook de eerste blog (verstandig schenken: 6 aandachtspunten) en tweede blog (helpen met een eigen woning) uit deze serie. 

Geschreven naar de stand van zaken op 20 januari 2022.