Verstandig schenken aan kleinkinderen: 6 aandachtspunten

Als grootouder kunt u jaarlijks € 2.274 onbelast schenken aan uw kleinkinderen. Bent u gescheiden? Dan kunnen u en uw ex-partner allebei dit bedrag jaarlijks schenken. Daarnaast was het tot en met 2022 mogelijk om eenmalig onbelast een bedrag van circa € 106.000 te schenken voor de eigen woning. Uw kleinkind moet dan wel tussen de 18 en 40 jaar zijn.

In het Coalitieakkoord van december 2021 is afgesproken deze vrijstelling per 2024 af te schaffen. In 2023 kunt u nog eenmalig € 28.947 schenken voor de eigen woning. Schenkt u meer dan de vrijstelling, dan moet over het meerdere schenkbelasting worden betaald. Over circa € 130.000 is dat 18% en daarboven zelfs 36%. Is de schenking aan kind boven de 40? Lees hier dan meer over de regels en wetgeving.

Zolang uw kleinkind minderjarig is, wordt zijn vermogen opgegeven bij de ouders in box 3. Als de ouders gescheiden zijn en ze beiden nog ouderlijk gezag hebben, geeft ieder de helft van het vermogen aan. De verschuldigde inkomstenbelasting komt voor rekening van de ouders. Dat is alleen anders als bij de schenking het ouderlijk vruchtgenot is uitgesloten. Dan mag de verschuldigde inkomstenbelasting ten laste van het vermogen van het kleinkind worden gebracht. Zodra uw kleinkind meerderjarig is, moet hij zelf aangifte inkomstenbelasting doen. Over vermogen boven € 50.650 is dan box 3-belasting verschuldigd. Deze grens gaat volgens het Coalitieakkoord in 2023 waarschijnlijk naar € 80.000.

Sommige toeslagen kennen een vermogenstoets, zoals de huurtoeslag, de zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Het recht op die toeslagen vervalt als uw kleinkind te veel vermogen heeft. Ook voor de bijstand geldt slechts een beperkte vrijstelling. Voor de studiefinanciering nieuwe stijl voor hbo- en universitaire opleidingen is er geen vermogenstoets meer.

Zolang uw kleinkinderen minderjarig zijn, hebben de ouders de zeggenschap over het vermogen van het kind. Die zeggenschap vervalt zodra het kleinkind meerderjarig wordt. Wilt u niet dat uw kleinkind op 18-jarige leeftijd al over het door u geschonken vermogen kan beschikken? Dan kunt u bij de schenking in een schenkingsakte een bewindvoerder benoemen. Let op: dit moet u meteen bij het doen van de schenking bepalen, dat kan namelijk niet meer achteraf.

U kunt een bewindvoerder benoemen tot elke gewenste leeftijd van uw kleinkind. De bewindvoerder heeft tot die tijd de zeggenschap over het vermogen. U kunt als grootouder zelf bewindvoerder zijn, maar u kunt ook de ouder(s) tot bewindvoerder benoemen. Uw kleinkind kan echter vanaf vijf jaar na de schenking aan de rechter vragen om het bewind eraf te halen. In de praktijk wordt daarom veelal in de schenkingsakte opgenomen dat de schenking komt te vervallen als het kleinkind dat gaat doen. Bij schenkingen aan minderjarige kleinkinderen waar dergelijke voorwaarden aan verbonden worden, moet formeel de toestemming van de kantonrechter worden gevraagd. Dat geldt ook als het vermogen belegd moet worden.

Bij de schenking kunt u ook een zogenaamde uitsluitingsclausule opnemen. U bepaalt dan dat de schenking aan uw kleinkind altijd privévermogen van uw kleinkind blijft, ook al is hij of zij getrouwd in gemeenschap van goederen. Als een kleinkind getrouwd is na 1 januari 2018 dan is dat al wettelijk bepaald. Schenkingen en erfenissen blijven dan privévermogen, tenzij daar in de huwelijkse voorwaarden van af is geweken.  

Veel grootouders vinden het prettig als het geschonken bedrag niet direct wordt besteed, maar dat er vermogen mee wordt opgebouwd. Doordat de spaarrente op dit moment vrijwel nihil is, wordt er regelmatig gekozen om een effectendepot voor de kleinkinderen te openen. Uw kleinkind kan later zelf kiezen of hij door wil gaan met beleggen of dat het geld gebruikt wordt voor bijvoorbeeld de aankoop van een woning of de aflossing van een studieschuld. 

Wilt u vermogen gaan overdragen aan uw kleinkinderen? Uw private banker helpt u graag met onze schenkingsakte en een rekening voor uw kleinkinderen.  Natuurlijk bekijken we ook wat de impact van uw voorgenomen schenkingen is op uw andere wensen en doelstellingen. 

Geschreven naar de stand van zaken op 20 januari 2022.