Herziening belastingstelsel: wat betekent dat mogelijk voor de vermogende particulier?

Het belastingstelsel staat onder druk en is aan herziening toe. Hoewel het pas aan het volgende kabinet is om keuzes te maken om het belastingstelsel te veranderen, bespreek ik alvast een aantal mogelijke veranderingen die voor particulieren van belang zijn.
​

Het huidige belastingstelsel staat onder druk en is aan herziening toe. Onlangs heeft de staatssecretaris het rapport “Bouwstenen voor een beter belastingstelsel”* openbaar gemaakt. Hoewel het pas aan het volgende kabinet is om uit de aangedragen bouwstenen keuzes te maken om het belastingstelsel te veranderen, heb ik hierover twee blogs geschreven. In de eerste blog krijgt u inzicht in de mogelijke veranderingen voor de directeur-grootaandeelhouder (DGA).  

In deze tweede blog komen een aantal van de voorstellen voor de vermogende particulier aan de orde. Deze hebben voornamelijk betrekking op het belasten van vermogen, waaronder de eigen woning.

In het rapport staan diverse bouwstenen over de eigen woning en de financiering daarvan. Ik noem er vijf:

• Een van de voorstellen is om de eigen woning en de hypotheek te verplaatsen van box 1 naar box 3. Er komt dan een extra vrijstelling in box 3 van € 300.000 om de inkomenseffecten enigszins te compenseren. 
• Alternatief is dat de eigen woning en de hypotheek helemaal gedefiscaliseerd worden, dat wil zeggen dat de eigen woning niet belast is en hypotheekrente niet aftrekbaar. Alleen als de WOZ-waarde van de woning hoger is dan € 1.090.000 (de huidige grens voor de “villabelasting”) wordt het meerdere wel belast in box 1 of in box 3.
• Weer een andere optie is de aftrek van de hypotheekrente te maximeren tot een grens van maximaal € 300.000 hypotheekschuld. De eigen woning en de hypotheek blijven dan in box 1. Complexe regelingen zoals de bijleenregeling, het bijhouden van de aflossingsstanden en de dertigjaarstermijn worden daarbij afgeschaft. De voorwaarde bij deze optie is dat de hypotheek in dertig jaar annuïtair wordt afgelost.
• Om doorstroming op de woningmarkt te bevorderen wordt voorgesteld de overdrachtsbelasting op woningen (2%) af te schaffen. 
• Een ander voorstel betreft de afschaffing van de schenkingsvrijstelling voor de eigen woning van ca. € 103.000 voor personen tussen 18 en 40 jaar. 

In het rapport wordt voorgesteld om het vermogen boven € 1 miljoen zwaarder te belasten. Dit kan door het box 3-tarief progressief te maken. Boven € 1 miljoen gaat dan een hoger tarief gelden, bijvoorbeeld 40%. Een alternatief is de introductie van een vermogensbelasting. In beide gevallen moet een oplossing gevonden worden om te voorkomen dat vermogen ondergebracht wordt in box 2. 

• Een van de voorstellen is om grotere erfenissen zwaarder te belasten en kleinere te ontzien. Ongeacht de relatie met de overledene komt er voor iedereen een vrijstelling van € 30.000 en voor de partner wordt de vrijstelling zelfs verhoogd van € 600.000 naar € 900.000. Het huidige tweeschijvenstelsel wordt daarbij vervangen door een drieschijvenstelsel. Voor erfenissen boven € 300.000 wordt het huidige tarief met 10% verhoogd. Voor partner en kinderen wordt het toptarief dan 30%, voor kleinkinderen 46% en voor alle anderen 50%.
• Een ander voorstel is om het onderscheid tussen kinderen en kleinkinderen te laten vervallen. De tarieven voor deze groepen worden dan gemiddeld, met als uitkomst 14% voor de eerste schijf tot ca. € 123.000 en daarboven 28%. Daarmee wordt het aantrekkelijker om vermogen na te laten of te schenken aan kleinkinderen. 

In maart 2021 staan de Tweede Kamerverkiezingen weer voor de deur. De politieke partijen kunnen voor hun verkiezingsprogramma putten uit de suggesties die in het bouwstenenrapport staan. Het is dan aan het volgende kabinet om de herziening van het belastingstelsel uit te voeren. Welke richting dit uitgaat zal van de kleur van het volgende kabinet afhangen. 

Als er meer duidelijkheid komt over de hierboven beschreven veranderingen, dan informeren wij u hierover via een nieuwe blog. 

Geschreven naar de stand van zaken op 17 juni 2020.

 

* Voor het rapport zijn tien onderzoeken uitgevoerd waaruit zeven knelpunten naar voren kwamen. In totaal zijn er 169 bouwstenen aangedragen om het belastingstelsel aan te passen. Het rapport is opgesteld vóór de coronacrisis; de financiële gevolgen daarvan zijn er dus niet in meegenomen.