In het kort:

1. De continuïteit in familiebedrijven staat onder druk door personeelstekort.
2. Veel familiebedrijven zijn van plan in 2025 meer te investeren, onder andere in technologische innovatie en procesverbetering.
3. Twee derde van de familiebedrijven vindt dat het kabinet onvoldoende aandacht besteedt aan het familiebedrijf.

Familiebedrijven ervaren druk door de beperkte beschikbaarheid van personeel. Directeuren merken bijvoorbeeld dat daardoor de dienstverlening in de knel komt of dat de continuïteit van de productie gevaar loopt. Hoewel de druk op de arbeidsmarkt lager lijkt dan twee jaar geleden, blijft het met name moeilijk om personeel van MBO- en LBO-niveau aan te trekken. Ondanks het feit dat veel werknemers graag voor een familiebedrijf werken, blijft werving lastig. Daarom zoekt een deel van de familiebedrijven personeel in het buitenland en wordt personeel behouden door bijvoorbeeld tussentijdse loonsverhogingen door te voeren. ‘Houd vast aan je waarden en normen door trouw te zijn en te blijven aan de mensen die lang werkzaam bij je zijn,’ adviseert een van de directeuren van het panel.

Bij de meerderheid van de bedrijven worden de personeelstekorten opgevuld door zzp’ers. Een deel zou liever geen zzp’ers inzetten als ze voldoende ‘vast’ personeel zou kunnen vinden. ‘Zzp'ers zijn een pleister op de wond, geen heling,’ zegt een van de directeuren. Naar verwachting gaat de situatie voor zzp’ers komend jaar veranderen door de voorgenomen handhaving op de Wet DBA. Ruim 40% van de directeuren geeft aan hierdoor minder zzp’ers te gaan inhuren. Een deel van de familiebedrijven wil de ingehuurde zzp’ers een vaste baan aanbieden, een vergelijkbaar aantal is dat niet van plan.

De extra investeringen die de familiebedrijven volgend jaar willen doen zijn goed nieuws voor de economie. De bedrijven melden vooral in personeel, technologische innovatie, productinnovatie en duurzaamheid te investeren. De familiebedrijven die meer gaan investeren gaan ervanuit volgend jaar gemiddeld 16% meer uit te geven. Ruim een kwart tast dieper in de buidel en gaat zeker 20% meer investeren dan in 2024; één op de tien bedrijven gaat zelfs 50% extra investeren.

De onderzoekers hebben ook gevraagd naar het vertrouwen in de politiek, omdat investeringsbereidheid samen kan hangen met een stabiel en vertrouwenwekkend overheidsbeleid. De resultaten zijn niet onverwacht: slechts 8% van de directeuren heeft er vertrouwen in dat de gepresenteerde maatregelen van kabinet Schoof positief uitwerken voor het familiebedrijf. 66% vindt dat het kabinet onvoldoende aandacht besteedt aan de belangen van Nederlandse familiebedrijven, slechts 8% vindt dat het kabinet dat juist wel doet. Het grootste deel van de directeuren van familiebedrijven heeft echter onvoldoende vertrouwen in de betrouwbaarheid van de overheid bij het nemen van investeringsbeslissingen en het opstellen van de strategische planning van hun familiebedrijf.

De Wet DBA is een instrument om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Door mensen als zzp’er te laten werken terwijl deze eigenlijk geen zelfstandig ondernemer zijn, omzeilen werkgevers verplichtingen naar de werknemer en de Belastingdienst. De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie) is al langer van kracht. Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst erop handhaven en boetes uitdelen als de wet niet wordt nageleefd.