‘Start-up-mentaliteit met negentig jaar ervaring’
In negentig jaar van ouderwetse apparatenfabriek naar hypermodern IT-bedrijf, hoe is dat gelopen?
‘Als je kijkt naar de geschiedenis van ons bedrijf, dan zie je een aantal tegendraadse beslissingen. Zoals het moment van oprichting in het jaar 1929. Wereldwijd een enorme economische crisis, en toch begonnen de oprichters van de Nederlandsche Apparatenfabriek, afgekort Nedap, producten van bakeliet te maken. Toen ze in 1946 wilden uitbreiden, kozen ze ervoor om niet in Amsterdam te blijven. Ze wilden geen nieuwe fabriek bouwen op grond met erfpacht. Daarom verhuisde het bedrijf naar Groenlo, want daar stond een oud slachthuis te koop.'
De activiteiten van het bedrijf veranderden ook: bakeliet was iets uit het verleden, plastic zou het worden. En toen we in de jaren zeventig de competitie met lagelonenlanden als Japan en Korea niet konden winnen, switchten we naar het creëren van eigen technologie, de eerste ontwikkelaars kwamen in dienst. Een grote draai, want het karakter van dat werk is totaal anders. Eerst kon je aan de handen van iemand zien of hij hard had gewerkt, maar die ontwikkelaars zaten de hele dag te denken en te lezen.’
Wat is er bij Nedap veranderd sinds u aan het roer staat?
Hoe ziet dat er in de praktijk uit?
‘Ons uitgangspunt is: first people, then technology. Dat betekent dat de ontwikkeling van iedere oplossing begint met je verdiepen in de dagelijkse werkzaamheden van de mensen voor wie je de toepassing maakt. Je kunt nog zoiets vernuftigs hebben bedacht, maar als het niet aansluit bij de vraag in de markt, heb je er niks aan. Daarom inventariseren we reële problemen bij bedrijven, en bekijken we hoe we die problemen met behulp van technologie kunnen oplossen. Een simpel voorbeeld: op melkveebedrijven kende de boer vroeger elke koe, maar tegenwoordig is de schaal van die bedrijven zo groot dat dat niet meer lukt. We hebben technologie ontwikkeld om de koeien individueel toch in de gaten te kunnen houden.
Zo is het erg belangrijk om nauwkeurig te bepalen wanneer een koe precies tochtig is. Dat verhoogt de kans op een geslaagde inseminatie, een belangrijke succesfactor voor een boer. Maar ook wanneer een koe niet gezond is, wordt dat met deze technologie in een heel vroeg stadium gesignaleerd. Dat betekent: minder medicijnen zoals antibiotica, en meer dierenwelzijn.
Maar goed, als de computer dan heeft aangetoond dat Bertha 12 niet lekker is, hoe kan de boer die koe dan vinden in zijn stal? Ze lijken allemaal op elkaar, en pik nou net die ene koe er maar eens uit. Dat hoorden we van veehouders, dus hebben we ons systeem uitgebreid met een soort koeien-GPS. Veel van onze ontwerpers en ontwikkelaars in deze marktgroep hebben een achtergrond in de agrarische sector, dus die kunnen precies uitvissen welke toepassing praktisch is. Zo bleek als snel dat bij deze koeien-GPS het energieverbruik de grote uitdaging is. Je wilt immers niet dat alle koeien een paar keer per week aan de lader moeten worden aangesloten. Daarom hebben wij een geheel eigen positioneringstechnologie ontwikkeld die energiezuinig is, dus één batterij is voldoende voor jarenlang probleemloos gebruik. Dat was de doorbraak die nodig was om ons Cow Positioning System wereldwijd marktleider te maken.’
Het klinkt als projecten die een langere ontwikkeltijd nodig hebben. Is dat lastig?
Hoe onderbouwen jullie dat financieel?
Geldt dat commitment voor langere termijn ook voor uw werk als directeur?
U geeft de medewerkers veel vrijheid. Hoe werkt dat?
‘Het zijn intelligente mensen, die zelf goed kunnen bepalen waar ze aan werken en hoe ze dat aanpakken. Het registreren van vrije dagen, daar doen we niet aan. Ze moeten zelf bepalen hoe ze hun werk organiseren. Sommige mensen denken dat hele afdelingen hier tegelijk maandenlang vakantie aan het vieren zijn, maar dat gebeurt absoluut niet. Mensen nemen eerder te weinig vrij, omdat ze zo gedreven werken aan hun projecten. Niet zo gek, want met onze projecten kunnen ze een groot verschil in een markt maken. Zo werkt hier een technisch geneeskundige, die na deelname aan onze Nedap University een app heeft ontwikkeld om wondzorg beter te ondersteunen. Met slimme beeldverwerking kan zo worden gevolgd of wonden wel goed genoeg genezen. Met deze app helpt hij veel meer patiënten dan als arts via een spreekuur, zijn enthousiasme en drive zijn enorm.
Nog zoiets: uren schrijven. Doen we niet meer. Onze medewerkers beoordelen zelf hoe ze hun tijd besteden. Natuurlijk houden ze in het achterhoofd of hun inspanningen passen binnen de visie en missie van het bedrijf, maar ze hoeven niet elk kwartier of half uur te verantwoorden. Op die manier stimuleren we samenwerking en innovatie en zo houdt ons bedrijf de mentaliteit en energie van een start-up, ook al bestaan we al ruim negentig jaar. Als iemand een plan heeft en een collega wil laten meedenken, dan hoeven ze niet eerst omslachtig projectcodes aan te vragen of ureninschattingen te maken. Nee, als ze denken dat het de moeite is om te onderzoeken, dan kunnen ze eraan werken.’