Schenken en toch zeggenschap houden? 3 manieren

Wilt u schenken aan uw (klein)kinderen? Dan is het verstandig om na te denken over een schenkingsplan. Een goed schenkingsplan bestaat uit de volgende stappen:

1. Waarom wilt u schenken?
2. Welke invloed heeft een schenking op uw financiële situatie?
3. Op welke manier kunt u schenken?
4. Wilt u zeggenschap houden over het geschonken vermogen?
5. Mag uw schenking naar ‘de koude kant’?

In deze blog bespreek ik de vierde stap van een goed schenkingsplan. Hierin staat de vraag centraal of u zeggenschap wilt houden over uw schenking.

In de praktijk merk ik dat ouders wel vermogen willen overdragen aan hun kinderen, maar vaak worstelen met de vraag of hun kinderen – nu of in de toekomst – wel verstandig met dit vermogen zullen omgaan.

Stel, u schenkt vanaf de geboorte van uw kind jaarlijks het vrijgestelde bedrag van ongeveer € 6.600. Dan staat er (afgezien van rendement) op 18-jarige leeftijd al bijna € 120.000 op de rekening van uw kind. En als de grootouders van beide kanten ieder ook nog eens jaarlijks € 2.600 belastingvrij schenken, komt dat in totaal op ruim € 212.000. Op het moment dat uw kind 18 wordt kan uw kind zelf over de rekening beschikken. Een schrikbeeld voor veel ouders!

Wat kunt u doen om de zeggenschap over het geschonken vermogen te houden? Er zijn meerdere manieren om op een gestructureerde manier familievermogen over te dragen naar de volgende generaties. Ik zet alvast drie mogelijkheden voor u op een rij. 

1. Bewind

In een schenkingsakte kunt u opnemen dat het geschonken vermogen onder bewind komt te staan. Dat kan een notariële akte, maar ook een onderhandse akte zijn. U bepaalt zelf wie als bewindvoerder wordt aangesteld. Meestal is dat een van de ouders, maar beiden is ook mogelijk. Daarnaast bepaalt u tot welke leeftijd het bewind van toepassing is, bijvoorbeeld tot de 27ste verjaardag. Uw kind kan nu alleen met toestemming van de bewindvoerder over het vermogen beschikken.

U moet zich wel realiseren dat uw kind na vijf jaar aan de rechter kan vragen het bewind te laten vervallen. Wilt u dat voorkomen? Dan kunt u in de schenkingsakte een clausule opnemen dat u in dat geval de mogelijkheid heeft om de schenking te herroepen. Als uw kind een rekening heeft bij Van Lanschot Kempen of Evi kunt u bij uw private banker (kosteloos) een schenkingsakte aanvragen om de schenking onder bewind te stellen.

2. Certificeren van vermogen

Bij deze variant wordt een scheiding aangebracht tussen de juridische eigendom (de zeggenschap) en de economische eigendom (het bezit) van het vermogen dat u wilt schenken. Hoe werkt dat? U richt bij de notaris eerst een Stichting administratiekantoor (Stak) op. U bepaalt daarbij wie als bestuur optreedt; meestal in eerste instantie u als ouder, eventueel aangevuld met kinderen of vertrouwenspersonen. Dan brengt u vermogen (bijvoorbeeld een effectenportefeuille) in de Stichting in en daarvoor krijgt u certificaten terug, die de waarde van het ingebrachte vermogen vertegenwoordigen. Vervolgens schenkt u alle of een deel van de certificaten aan uw kinderen. De economische eigendom is daarmee in handen van de kinderen. Maar zij kunnen daar niets mee zonder medewerking van het bestuur van de Stak, want dat heeft de zeggenschap over het vermogen.

Een alternatieve manier om een scheiding aan te brengen tussen de zeggenschap en het economische belang van vermogen is het oprichten van een Besloten Fonds voor gemene rekening (FGR). Zie voor uitgebreidere informatie onze FamiliefondsWijzer.

3. Schenken onder schuldigerkenning

Schuldigerkenning is ook een veelgebruikte methode om te schenken en tegelijkertijd zelf de beschikking over het vermogen te houden. U moet daarvoor altijd naar de notaris. In een notariële akte schenkt u uw kind een vordering op u en u krijgt dus een schuld aan uw kind. Die schuld hoeft u pas af te lossen als u of uw partner overlijdt. U moet jaarlijks daadwerkelijk 6% rente over het bedrag van de schuld aan uw kind overmaken. Afgezien van de jaarlijkse rentebetaling houdt u dus de beschikking over het vermogen. Deze vorm van vermogensoverheveling wordt ook vaak gebruikt als het vermogen vast zit in bijvoorbeeld onroerend goed (in box 3).

Welke manier voor u geschikt is, hangt erg af van uw situatie en wensen. Laat u vooraf goed adviseren door bijvoorbeeld uw notaris of fiscalist. 

Dit is de vierde blog in deze serie over schenken. Binnenkort verschijnt nog de laatste blog ‘Uw schenking liever niet naar ‘de koude kant’? 3 mogelijkheden’.

Lees ook onze eerdere blogs:

• Waarom schenken tijdens leven? 4 redenen
• Welke invloed heeft een schenking op uw financiële situatie?
• Op welke manier kunt u schenken? 4 opties

Wilt u vermogen overdragen naar de volgende generatie? Uw private banker bespreekt graag de mogelijkheden met u. Een gesprek met uw kinderen over het overdragen van vermogen naar de volgende generatie past binnen onze dienstverlening. Van Lanschot Kempen heeft voor schenkingen tot € 150.000 een schenkingsakte waarmee u de schenking onder bewind stelt. In deze onderhandse akte is ook een uitsluitingsclausule opgenomen.

Geschreven naar de stand van zaken op 20 november 2024.