Open fonds voor gemene rekening met VBI-status? Actie nodig in 2024

Bepaalde rechtsvormen, zoals de NV en het Open FGR, die zich bezighouden met collectief beleggen, kunnen verzoeken om vrijstelling voor de heffing van Vpb. Hierdoor krijgen zij de status van vrijgestelde beleggingsinstelling (VBI). Zij moeten wel voldoen aan een aantal voorwaarden. In de familiesfeer is de afgelopen jaren vaak gekozen voor een VBI in de vorm van een Open FGR in plaats van een NV. Het voordeel hiervan is dat een Open FGR niet ingeschreven hoeft te zijn in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel en ook geen jaarcijfers hoeft te publiceren.

Per 1 januari 2025 vervalt de vrijstelling van Vpb voor familie-VBI’s. Daardoor wordt een familie-VBI in beginsel weer gewoon belastingplichtig voor de Vpb. Over de eerste € 200.000 winst is er 19% Vpb verschuldigd, over het meerdere is het tarief 25,8%. Als aandeelhouder hoeft u voor de inkomstenbelasting geen fictief rendement meer aan te geven in box 2. U bent alleen box 2-heffing verschuldigd over werkelijke dividenduitkeringen of bij verkoop van de aandelen. Als dividend aan u wordt uitgekeerd, moet er 15% dividendbelasting worden ingehouden. De ingehouden dividendbelasting kunt u verrekenen met uw inkomstenbelasting.

Bij een Open FGR (al dan niet met VBI-status) speelt ook nog iets anders. Een Open FGR in de familiesfeer wordt vanaf 1 januari 2025 fiscaal transparant en is dus zelf niet langer belastingplichtig voor de Vpb. De bezittingen en schulden van het Open FGR worden toegerekend aan de participanten en bij hen belast. Dit kan leiden tot directe belastingheffing, namelijk inkomstenbelasting (vooral box 2) bij de participant.

Die afrekening voor box 2 kunt u voorkomen door in 2024 gebruik te maken van het overgangsrecht. Dit doet u door dit jaar uw belang in het Open FGR in te brengen in een nieuw opgerichte of bestaande BV. Daarvoor krijgt u aandelen terug die de waarde van het ingebrachte belang vertegenwoordigen. U blijft vervolgens met uw aandelen voor de inkomstenbelasting in box 2. De fiscale verkrijgingsprijs voor die aandelen is gelijk aan de huidige fiscale verkrijgingsprijs van uw belang in het Open FGR. U hoeft nu de box 2-claim in 2024 niet af te rekenen, die schuift namelijk door naar de aandelen in de BV.

Het kan verstandig zijn om uw belang in het Open FGR met VBI-status zo laat mogelijk in te brengen in een BV. De reden hiervoor is, dat de deelnemingsvrijstelling doorgaans niet van toepassing is op een belang in een VBI. Een belang in een VBI moet worden gewaardeerd op de werkelijke waarde. Dat betekent dat vanaf het moment van inbreng Vpb is verschuldigd over de waardeontwikkeling van uw belang in het Open FGR met VBI-status. Hiermee wordt de VBI-vrijstelling over die periode eigenlijk ongedaan gemaakt. Dit nadeel kunt u beperken door de inbreng zo laat mogelijk in 2024 te laten plaatsvinden.

Een andere mogelijke oplossing kan zijn om het boekjaar van het Open FGR met VBI-status eerder af te sluiten. Bespreek de voor- en nadelen hiervan goed met uw fiscalist.

Er zijn nog meer zaken waar u goed op moet letten. Ik noem er hieronder vijf:

• Om de VBI-status in 2024 te behouden, is het belangrijk dat het Open FGR in 2024 in stand blijft. Het is in dat geval bijvoorbeeld niet mogelijk om slechts één BV boven het Open FGR te hangen, ondanks de nieuwe goedkeuring voor het Open FGR.
• Heeft u een familie-VBI die dit jaar beleggingsverliezen heeft geleden? Dan kunt u overwegen om dit jaar nog de VBI-status met terugwerkende kracht per 1 januari 2024 te laten vervallen. Overleg met uw fiscalist of dit zinvol voor u is.
• Het kan wenselijk zijn om het Open FGR ook na 2024 in stand te houden. Een voordeel is dat een Open FGR onder voorwaarden gebruik kan blijven maken van de btw-vrijstelling voor vermogensbeheer of beleggingsadvies. Bij beëindiging van het Open FGR verliest u deze vrijstelling.
• Vanaf 2025 gelden er geen beleggingsrestricties meer door het vervallen van de VBI-status. Zo mag er weer belegd worden in direct onroerend goed, grondstoffen (bijvoorbeeld goudstaven) en mogen ook geldleningen worden verstrekt.
• Heeft u een NV met VBI-status? Dan hoeft u in 2024 geen actie te ondernemen.

Heeft u een VBI? Uw private banker denkt graag met u mee over de veranderde beleggingsmogelijkheden.
Heeft u een Open FGR? Neem dan contact op met uw fiscalist om na te gaan of u gebruik wilt maken van het overgangsrecht.

Heft u uw Open FGR op? Neem op tijd contact op met uw private banker om alle administratieve handelingen (opheffen rekening Open FGR, openen rekening voor één of meer BV’s, overboeken effectenportefeuille) in gang te zetten.

Geschreven naar de stand van zaken op 3 oktober 2024.