Emigreren: in welk land moet u belasting betalen?

Voor de belastingheffing is het belangrijk om te weten waar iemand woont. Uw fiscale woonplaats bepaalt namelijk in welk land (of welke landen) u belasting moet betalen. Ieder land heeft hiervoor zijn eigen wetten en regels.

 

In Nederland bepaalt de wet dat naar de omstandigheden wordt beoordeeld waar iemand woont. Dit is een open en vage norm. Gekeken wordt naar alle feiten en omstandigheden. U moet dan onder andere denken aan:

• Persoonlijke en economische banden: waar woont uw gezin, waar werkt u, waar geeft u geld uit en waar zijn uw sociale contacten?
• Duur van het verblijf: hoe lang verblijft u in Nederland of in het buitenland?
• Beschikbaarheid van een woning: heeft u in Nederland een woning voor eigen gebruik?

Er bestaat geen rangorde tussen deze feiten en omstandigheden. In de praktijk wordt veel waarde toegekend aan de (duurzame) beschikbaarheid van een woning en de verblijfplaats van het gezin.

 

Uit vaste rechtspraak volgt dat als uit de omstandigheden blijkt dat u een duurzame band van persoonlijke aard heeft met Nederland, uw fiscale woonplaats ook Nederland is. Deze duurzame band hoeft dus niet sterker te zijn dan de band met een ander land. Het is ook niet noodzakelijk dat het middelpunt van uw maatschappelijke leven zich in Nederland bevindt. De Belastingdienst is daarom snel van mening dat uw fiscale woonplaats Nederland is (gebleven). Na vertrek uit Nederland blijven namelijk vaak banden bestaan met Nederland.

 

Let op: het uitschrijven bij de gemeentelijke basisadministratie (BRP) in Nederland en het inschrijven in het buitenland is dus niet voldoende! Er wordt gekeken naar alle feiten en omstandigheden en dus niet alleen naar formele inschrijvingen.

Het komt regelmatig voor dat de fiscale woonplaats onduidelijk is. Zoals hiervoor besproken, is de Belastingdienst snel van mening dat de fiscale woonplaats Nederland is. Een of meer andere landen kunnen ook stellen dat u daar woont volgens de daar geldende regels. Als twee of meerdere landen stellen dat u daar woont, dan bepaalt het belastingverdrag tussen die landen in welk land u woont (de zogenoemde ‘tiebreaker rule') en welk land dus belasting mag heffen. Een belastingverdrag is uiteindelijk doorslaggevend ten opzichte van de nationale wet.

De Belastingdienst in Nederland stelt regelmatig diepgaand onderzoek in om te bepalen waar een belastingplichtige woont. Bij een dergelijk onderzoek kijkt de Belastingdienst dus naar alle feiten en omstandigheden. De inspecteur moet bewijzen dat een persoon in Nederland woont. De Belastingdienst kan u een vragenbrief of een informatiebeschikking sturen. Neem in dat geval altijd contact op met uw fiscalist voordat u de vragen gaat beantwoorden. Houd er ook rekening mee dat vaak om privacygevoelige informatie wordt gevraagd en dat een woonplaatsonderzoek meerdere jaren kan duren.

Als u er niet uitkomt met de Belastingdienst of u al dan niet geëmigreerd bent, dan leidt dit mogelijk tot een rechtszaak. Deze rechtszaken worden als stressvol ervaren en kunnen ook om grote financiële belangen gaan. Als u fiscaal inwoner van Nederland bent (gebleven), bent u ook belastingplichtig over uw wereldvermogen en wereldinkomen in Nederland.

Bent u geen fiscaal inwoner van Nederland (meer)? In sommige gevallen moet u dan toch inkomstenbelasting in Nederland betalen. Dit geldt bijvoorbeeld voor vastgoed in Nederland dat wordt aangehouden. Over de waarde van de onroerende zaken verminderd met eventuele schulden die hiermee verband houden, moet u box 3-heffing in Nederland (blijven) betalen. Over ander box 3-vermogen, zoals een Nederlandse bankrekening, hoeft u geen inkomstenbelasting in Nederland te betalen. Mogelijk wel in het buitenland.

Bent u een vermogende particulier of directeur-grootaandeelhouder en overweegt u te emigreren? Dan is het belangrijk om van te voren samen met uw fiscalist goed te bekijken of u na emigratie in uw specifieke situatie inderdaad geen fiscaal inwoner meer bent van Nederland.

 

Bent u van plan te emigreren, maar wilt u eigenlijk toch zoveel mogelijk in Nederland zijn? Dan is emigratie mogelijk niet de beste keuze. Als u om fiscale redenen wilt emigreren, weegt u dan ook af of dit echt bij u en uw eventuele partner en kinderen past. Zo niet, dan kunt u ook kijken naar de mogelijkheden om binnen Nederland uw fiscale positie te optimaliseren.

Uw private banker denkt graag met u mee of emigratie voor u een interessante en passende mogelijkheid is. Emigreert u naar België, dan brengen wij u graag in contact met onze collega’s van onze lokale vestigingen daar. Emigreert u naar een ander land, dan verzorgen wij graag een introductie bij onze collega’s bij Van Lanschot Kempen Zwitserland. Misschien is het interessant om uw effectenportefeuille van Nederland naar Zwitserland te verplaatsen. We kunnen ook een rol spelen door u in contact te brengen met Nederlands sprekende fiscalisten in het land waar u naartoe wilt emigreren.

 

Deze blog maakt deel uit van een serie van vijf voer fiscale en juridische veranderingen van emigratie.

Lees ook de andere blogs over dit onderwerp:

• Emigratie en de conserverende aanslag

 

Geschreven naar de stand van zaken op 5 februari 2025.