Bent u geëmigreerd? Dit zijn valkuilen bij schenkingen!

Heeft u plannen om te emigreren? In deze serie van vijf blogs besteed ik aandacht aan een aantal belangrijke fiscale en juridische aandachtspunten bij emigratie. De volgende onderwerpen komen aan bod:

1. Emigratie en fiscale woonplaats
2. Emigratie en conserverende aanslag
3. Emigratie en huwelijk
4. Emigratie en schenken
5. Emigratie en overlijden

In deze vierde blog behandel ik zowel het doen als het ontvangen van schenkingen nadat u geëmigreerd bent.

Als u emigreert uit Nederland wordt u in de regel belastingplichtig in uw nieuwe woonland. Dat geldt ook voor eventuele schenkingen die u doet. Heeft u de Nederlandse nationaliteit? Als u binnen tien jaar na emigratie een schenking doet, is ook in Nederland nog schenkbelasting verschuldigd. Geeft u na emigratie de Nederlandse nationaliteit op en krijgt u de nationaliteit van het land waar u bent gaan wonen? Dan geldt vanaf dat moment de termijn van tien jaar niet meer. Heeft u alleen een buitenlandse nationaliteit? Dan is die periode na emigratie voor de Nederlandse schenkbelasting beperkt tot één jaar.

Er zijn landen waar geen schenkbelasting wordt geheven. In die situatie is er dus geen sprake van dubbele heffing. Als u binnen de tienjaarsperiode (of éénjaarsperiode) een schenking doet en uw nieuwe woonland en Nederland heffen allebei schenkbelasting, kan er dus wel sprake zijn van een dubbele heffing. Dat kan in theorie opgelost worden door een eventueel belastingverdrag tussen beide landen. Het verdrag bepaalt dan welk land mag heffen. Nederland heeft een uitgebreid verdragennetwerk voor de inkomstenbelasting, maar ter voorkoming van dubbele schenkbelasting is er alleen een verdrag met het Verenigd Koninkrijk en met Oostenrijk.

 

Als u na uw emigratie een schenking doet aan uw kind, dan kan het kind dus te maken krijgen met dubbele heffing van schenkbelasting. In dat geval kan uw kind in Nederland een beroep doen op het Besluit ter voorkoming van dubbele belasting. Hierdoor kan uw kind mogelijk een deel van de Nederlandse schenkbelasting terugkrijgen als er sprake is van dubbele heffing. Belangrijk is dat uw kind zich op dit punt goed laat adviseren.

 

In sommige landen, zoals Spanje, is het voor de heffing van schenkbelasting niet van belang waar de schenker woont, maar waar de ontvanger van de schenking woont. Als u na emigratie naar Spanje aan uw kind in Nederland schenkt, dan heft Spanje geen schenkbelasting. Nederland heft dan alleen schenkbelasting op basis van de hierboven genoemde periode van tien of één jaar. Er is in dat geval dus geen sprake van dubbele heffing.

 

Bent u geëmigreerd naar een land waar geen of zeer beperkt schenkbelasting wordt geheven? Dan kunnen er na het verstrijken van de periode van één of tien jaar aantrekkelijke mogelijkheden ontstaan om vermogen over te hevelen naar uw kinderen. Ook dan is het belangrijk om vóór de schenking contact op te nemen met uw fiscalist.

Als u na uw emigratie een schenking ontvangt van een Nederlandse inwoner (of van iemand die nog in de tienjaars- of éénjaarsperiode zit), dan bent u in Nederland schenkbelasting verschuldigd, ongeacht de verstreken tijd sinds uw emigratie. Afhankelijk van uw nieuwe woonland bent u mogelijk daar ook schenkbelasting verschuldigd. Sommige landen, zoals Spanje, heffen namelijk schenkbelasting als u als inwoner van dat land een schenking ontvangt, ongeacht of de schenking afkomstig is van een inwoner uit dat land of het buitenland. In dat geval loopt u dus ook tegen een mogelijk dubbele heffing aan als er geen verdrag voor de schenkbelasting is. Of uw nieuwe woonland ook een verrekening geeft als er geen belastingverdrag is met Nederland, hangt af van de daar geldende eenzijdige regeling om dubbele belasting te voorkomen.

Naast het feit dat iemand inwoner van een land is of dat er geheven wordt op grond van nationaliteit (tienjaarstermijn), is er soms ook schenkbelasting verschuldigd op basis van “situs” (ligging van onroerend goed in een land). In sommige gevallen kan er bij het doen of ontvangen van een schenking van onroerend goed zelfs sprake zijn van drie- of vierdubbele schenkbelasting. Stel dat u de Nederlandse nationaliteit heeft, inwoner van Frankrijk bent en binnen tien jaar na uw emigratie uw tweede huis in Duitsland schenkt aan uw kind dat in Spanje woont, dan is er mogelijk schenkbelasting verschuldigd in Nederland, Frankrijk, Duitsland én Spanje. Dit (gestileerde) voorbeeld laat zien hoe complex het kan zijn.

Als u Nederlands onroerend goed schenkt is er ook overdrachtsbelasting verschuldigd (afhankelijk van het onroerend goed 0%, 2% of 10,4%). Binnen de genoemde tienjaarsperiode kan die overdrachtsbelasting verrekend worden met de schenkbelasting. Buiten die tienjaarsperiode is er geen verrekening mogelijk.

Overweegt u als vermogende particulier of directeur-grootaandeelhouder te emigreren? Dan is het belangrijk om samen met uw fiscalist goed te kijken naar de gevolgen van vermogensoverheveling na uw emigratie.

Uw private banker denkt graag met u mee of emigratie voor u een interessante en passende mogelijkheid is. Emigreert u naar België, dan brengen wij u graag in contact met onze collega’s van onze lokale vestigingen daar. Emigreert u naar een ander land, dan verzorgen wij graag een introductie bij onze collega’s bij Van Lanschot Kempen Zwitserland. Misschien is het interessant om uw effectenportefeuille te verplaatsen van Nederland naar Zwitserland. We kunnen ook een rol spelen door u in contact te brengen met Nederlands sprekende fiscalisten in het land waar u naartoe wilt emigreren.

 

Geschreven naar de stand van zaken op 26 februari 2025.

 

Deze blog maakt deel uit van een serie van vijf over fiscale en juridische veranderingen van emigratie. Lees ook de andere blogs:

• Emigreren en de fiscale woonplaats
• Emigreren en de conserverende aanslag
• Emigreren en de huwelijkse voorwaarden