Emigreren: dit moet u weten over de conserverende aanslag

Heeft u plannen om te emigreren? In deze serie van vijf blogs besteed ik aandacht aan een aantal belangrijke fiscale en juridische aandachtspunten. De volgende onderwerpen komen aan bod:

1. Emigratie en fiscale woonplaats
2. Emigratie en conserverende aanslag
3. Emigratie en huwelijk
4. Emigratie en schenken
5. Emigratie en overlijden

In deze tweede blog bespreek ik de conserverende aanslag die de Belastingdienst aan u oplegt als u emigreert.

Een conserverende aanslag wordt door de Belastingdienst opgelegd om de belastingclaim veilig te stellen, die is opgebouwd in de periode dat u in Nederland woonde. Het gaat hierbij om inkomen waarover Nederland wel inkomstenbelasting wil heffen, alleen nog niet op het moment van emigratie. Daarbij kunt u denken aan uw toekomstige inkomen, zoals pensioen, lijfrente-uitkeringen en aanmerkelijk belang (box 2). De belasting hierover kan dus via de conserverende aanslag in de toekomst worden geïnd; doorgaans op het moment dat u het inkomen daadwerkelijk ontvangt.

Hieronder leest u meer over de conserverende aanslag voor pensioen en lijfrente en voor aanmerkelijk belang.

Heeft u in Nederland pensioen of lijfrente opgebouwd? Dan krijgt u bij emigratie van de Belastingdienst een conserverende aanslag over de werkelijke waarde van de pensioen- en lijfrenteaanspraken. Dat wordt gedaan, omdat u een fiscaal voordeel (aftrek van premies) in Nederland heeft gehad.

De conserverende aanslag geldt voor een periode van maximaal tien jaar. Als u zich in deze periode aan de Nederlandse belastingregels houdt, hoeft u de conserverende aanslag niet te betalen. Houdt u zich niet aan de Nederlandse belastingregels in deze periode van tien jaar, dan moet u de conserverende aanslag wel betalen. Dit geldt bijvoorbeeld als u uw pensioen of lijfrente afkoopt.

Na de periode van tien jaar kunt u de Belastingdienst vragen om de conserverende aanslag kwijt te schelden.

Heeft u een aanmerkelijk belang (minimaal 5% van de aandelen in een vennootschap)? Dan krijgt u bij emigratie van de Belastingdienst een conserverende aanslag over de werkelijke waarde van het aanmerkelijk belang minus de verkrijgingsprijs. Sinds 2015 geldt deze conserverende aanslag levenslang. U moet de conserverende aanslag (deels) betalen als u bijvoorbeeld de aandelen verkoopt, dividend uitkeert of een excessieve lening aangaat. Alleen als u vóór 15 september 2015, 15.15 uur bent geëmigreerd geldt een verkorte periode van maximaal tien jaar. In dat geval kunt u de Belastingdienst na maximaal tien jaar vragen om de conserverende aanslag kwijt te schelden.

Emigreert u naar een EU-land, Liechtenstein, Noorwegen of IJsland? Dan krijgt u automatisch uitstel van betaling voor de conserverende aanslag. U betaalt geen rente in de uitstelperiode. Het uitstel van betaling wordt (deels) ingetrokken als u verhuist vanuit een EU-land naar een niet-EU-land of als u een bepaalde handeling doet, zoals afkoop van een pensioen of lijfrente.

Emigreert u naar een land buiten de EU? Dan moet u het renteloze uitstel van betaling zelf aanvragen. Ook moet u in dat geval – als u een aanmerkelijk belang heeft – altijd zekerheid stellen. Dat kan met bijvoorbeeld een bankgarantie, hypotheekrecht of verpanding. In de praktijk blijkt een bankgarantie door de kosten vaak geen aantrekkelijke optie te zijn.

Uw private banker denkt graag met u mee of emigratie voor u een interessante en passende mogelijkheid is. Emigreert u naar België, dan brengen wij u graag in contact met onze collega’s van onze lokale vestigingen daar. Emigreert u naar een ander land, dan verzorgen wij graag een introductie bij onze collega’s bij Van Lanschot Kempen Zwitserland. Misschien is het interessant om uw effectenportefeuille van Nederland naar Zwitserland te verplaatsen. We kunnen ook een rol spelen door u in contact te brengen met Nederlands sprekende fiscalisten in het land waar u naartoe wilt emigreren.

Deze blog is maakt deel uit van een serie van vijf over fiscale en juridische veranderingen van emigratie.

Lees ook de andere blogs over dit onderwerp:

• Emigratie en fiscale woonplaats

Geschreven naar de stand van zaken op 13 februari 2025.